Cholera (کۆلێرە)

کورتەیەک

کۆلێرا نەخۆشییەکی توندی سکچوونە کە بەهۆی هەوکردنی ڕیخۆڵە بە بەکتریا ڤیبریۆ کۆلێرا دروست دەبێت. زۆرجار لە ڕێگەی ئاوی پیسەوە بڵاودەبێتەوە و ئەگەر چارەسەر نەکرێت دەبێتە هۆی وشکبوونەوەی توند و مردن.

نیشانەکانی نەخۆشییەکە

• سکچوونی توند و ئاواوی.
• ڕشانەوە.
• خێرابوونی لێدانی دڵ.
• لەدەستدانی لاستیکی پێست.
• وشکبوونەوەی پەردەی چڵکدار.
• کەمبوونەوەی پەستانی خوێن.
• تینوێتی.
• گرژبوونی ماسولکەکان.

هۆکارەکانی نەخۆشییەکە

• خواردنی ئاو یان خۆراکی پیسبوو بە ڤیبریۆ کۆلێرا.

ڕێگاکانی خۆپاراستن

• دڵنیابوون لە دەستڕاگەیشتن بە ئاوی خواردنەوەی پاک.
• پراکتیزەکردنی پاکوخاوێنی و پاکوخاوێنی دروست.
• کوڵاندنی وردی خۆراک، بەتایبەتی خواردنە دەریاییەکان.
• ڤاکسینی کۆلێرا زارەکی.

هۆکارە مەترسیدارەکان

• ژیان لە ناوچەکان یان گەشتکردن بۆ ئەو ناوچانەی کە پاکوخاوێنییان خراپە.
• کەمی ئاوی پاکی خواردنەوە.
• خواردنی خواردنی دەریایی کەم کوڵاو یان خاو لە ئاوە پیسبووەکانەوە.

دەستنیشانکردن

• شیکاری نمونەی پیسایی.
• تاقیکردنەوەی خێرای کۆلێرا دیپستیک.

چارەسەر

• گیراوەی خوێیەکانی ئاودانەوە زارەکی (ORS).
• شلەی ناو خوێنبەر بۆ ئاوچنیانی توند.
• دژە زیندەیی لە حاڵەتە توندەکاندا (بۆ نموونە، دۆکسیسایکلین، ئازیترۆمایسین).

بەڕێوەبردن

• پاراستنی ئاودان.
• چاودێریکردن و بەڕێوەبردنی ئەلکترۆلایتەکان.
• دڵنیاکردنی دەستڕاگەیشتن بە ئاوی پاک و پاکوخاوێنی.