protien

دەربارە:

زانیاریی تەواو دەربارەی پڕۆتینی تەواوکەر (Protein Supplements)



١. پڕۆتین چییە؟
پڕۆتین یەکێکە لە گەورەمولیکوڵەکانی پێکهاتەی لەش (ماکرۆمۆلیکول) کە لە ئەمینۆ ئەسیدەکان پێکدێت. ئەم ماددەیە بۆ دروستکردنی ماسوولکە، چارەسەری خانەکان، و کرداری ئەنزیمەکان گرنگە. پڕۆتین لە خواردنەکانی وەکوو گۆشت، ماسی، هێلکە، و خواردنە ڕووەکییەکان وەکوو نیسک و پاقڵەوە دەستدەکەوێت.



٢. پڕۆتینی تەواوکەر چییە؟
پڕۆتینی تەواوکەر (Protein Supplements) بەرھەمێکی خۆراکییە کە پڕۆتینی زۆرتری تێدایە بۆ ئەوەی یارمەتی لەش بدات پڕۆتینی پێویستی بەدەستبهێنێت. ئەم بەرھەمانە بۆ ئەو کەسانە سودبەخشن کە ناتوانن پڕۆتینی پێویست لە ڕێگەی خواردنی ئاساییەوە وەربگرن، وەکوو وەرزشکاران، نەخۆشانی خواردنی تایبەت، یان کەسانی سەرقاڵ.



٣. جۆرەکانی پڕۆتینی تەواوکەر
١.وەی پرۆتین (Whey Protein):
- لە شیر دروست دەکرێت.
- خێرا ھەڵمژێرێت (بۆ دوای ڕاهێنان باشە).
- سەرچاوەی تەواوی ئەمینۆ ئەسیدەکانە.

٢. کەیسین پرۆتین (Casein Protein):
- ھێواشتر ھەڵمژێرێت (باشە بۆ شەوان).
- لە شیر دروست دەکرێت.

٣. پڕۆتینی ڕووەکی (Plant-Based Protein):
- لە سەرچاوە ڕووەکییەکان وەکوو پاقڵە، نیسک، یان برنج دروست دەکرێت.
- بۆ ڤیگنەکان و کەسانی ئالێرزی لەگەڵ لاکتۆز گونجاوە.

٤. ئەلبۆمینی ھێلکە (Egg Protein):
- لە سپێنەی ھێلکە دروست دەکرێت.
- کوالیتییەکی بەرزی ئەمینۆ ئەسیدی ھەیە.

٥. پڕۆتینی گەشەپێدەر (Mass Gainers):
- تێکەڵەیەکە لە پڕۆتین و کاربۆھایدرێت.
- بۆ گەشەی ماسوولکە و زیادکردنی کالۆری.



٤. سوودەکانی پڕۆتینی تەواوکەر
- گەشەپێدانی ماسوولکە و چارەسەری خانەکان.
- زیادکردنی وزە بۆ ڕاهێنانی بەھێز.
- کەمکردنەوەی ئازاری ماسوولکە دوای ڕاهێنان.
- یارمەتیدەر بۆ کەمکردنی کێشی لەش (لەگەڵ ڕێژەیەکی دروستی کالۆری).
- پاڵپشتی بۆ کەسانی بێ کات یان نەخۆش کە پڕۆتینی کەمیان ھەیە.

-

٥. چۆن پڕۆتینی تەواوکەر بەکاربهێنین؟
- **کاتی گونجاو:** دوای ڕاهێنان یان وەک ژینگی نێوان ژەمەکان.
- **ڕێژەی پێویست:** ١٥–٣٠ گرام پڕۆتین لە ھەر خواردنەوەیەکدا (بەپێی پێویستی تاک).
- **تێکەڵکردن:** لەگەڵ ئاو، شیر، یان سموسی بەھارەوە تێکەڵ بکەن.

**ئامۆژگاری:** پێش بەکارھێنان، ڕاوێژکاری پزیشکی یان خۆراکناس بکەن.


٦. زیانەکانی پڕۆتینی تەواوکەر
- زیادڕەوی پڕۆتین دەبێتە ھۆی بارگەلێکردنی گورچیلەکان.
- ھەندێک جۆری پڕۆتین (وەی/کەیسین) دەتوانن ئالێرزی دروست بکەن.
- پڕۆتینە ڕووەکییەکان دەتوانن گاز یان ھەواری سک دروست بکەن.


٧. پێشنیارکراوەکان بۆ بەکارھێنان
- **وەی پرۆتین:** بۆ وەرزشکارانی خێرا.
- **پڕۆتینی ڕووەکی:** بۆ ڤیگنەکان.
- **کەیسین:** بۆ پاراستنی ماسوولکە لە کاتی خەودا.

**بەرھەمە پێشنیارکراوەکان:**
- Optimum Nutrition Gold Standard (Whey).
- Garden of Life (Plant-Based).
- Dymatize Elite Casein.



٨. پرسیارە باوەکان (FAQ)
- **ئایا پڕۆتینی تەواوکەر جێگەی خواردنی ئاسایی دەگرێتەوە؟**
نەخێر، تەنیا یارمەتیدەرە بۆ تەواوکردنی پڕۆتینی پێویست.
- **ئایا پڕۆتین دەبێتە ھۆی زیادکردنی کێش؟**
بەڵێ، ئەگەر کالۆرییەکەت زیاد بکەیت، بێجگە لە پڕۆتین.

---
٩. سەرچاوەکان
- National Institutes of Health (NIH).
- International Society of Sports Nutrition (ISSN).

✅ **ئامۆژگارییەکی گرنگ:** ھەرگیز پڕۆتینی تەواوکەر بەبێ ڕاوێژکاری پزیشکی یان پسپۆڕی خۆراکی بەکارمەھێنە!