cholecalciferolvitamind3

دەربارە:

• زانیارییە سەرەتاییەکان:
- پێناسەی ڤیتامین: ڤیتامین دی، ڤیتامینێکی چەوردا تواوەیە کە ڕۆڵێکی گرنگ دەگێڕێت لە ڕێکخستنی ئاستی کالسیۆم و فسفۆر لە خوێندا، کە بۆ تەندروستی ئێسک و ددانەکان زۆر پێویستە.
- جۆری ڤیتامین: چەوردا توانەوە (Fat-soluble).
- گرنگی بۆ جەستە: گرنگە بۆ بەهێزکردنی ئێسک و ددانەکان، پاراستنی ماسولکەکان، بەهێزکردنی سیستەمی بەرگری لەش و ڕێکخستنی خانەکان.

• تایبەتمەندییە بایۆکیمیاییەکان:
- کارکردنی مۆلیکیولی: ڤیتامین دی وەک هۆرمۆنێک کار دەکات، بە دەستەواژەیەک دەچێتە ناو ناوکی خانەکان و کاریگەری لەسەر دەربڕینی جینەکان دەبێت.
- میتابۆلیزم و هەڵمژین: ڤیتامین دی لە ڕێگەی پێستەوە لە بەرکەوتنی تیشکی خۆر دروست دەبێت، هەروەها لە ڕێگەی خۆراکەوە دەست دەکەوێت. لە ڕیخۆڵەکاندا هەڵدەمژرێت و لە جگەردا دەگۆڕدرێت بۆ شێوەی چالاکتر.
- کۆکردنەوە لە جەستەدا: ڤیتامین دی لە شانە چەورییەکاندا کۆدەبێتەوە.
- ماوەی مانەوە لە جەستەدا: ماوەی مانەوەی لە جەستەدا درێژە، بەڵام ئاستەکەی دەتوانێت بەهۆی فاکتەرە جیاوازەکانەوە بگۆڕێت.

• کاریگەرییەکانی تەندروستی:
- کارکردنی سەرەکی: ڕێکخستنی ئاستی کالسیۆم و فسفۆر لە خوێندا.
- کاریگەری لەسەر سیستەمەکانی جەستە: کاریگەری لەسەر سیستەمی ئێسک، ماسولکە، بەرگری و دڵ و دەمارەکان هەیە.
- سوودەکانی تەندروستی: بەهێزکردنی ئێسک و ددانەکان، پاراستنی ماسولکەکان، بەهێزکردنی سیستەمی بەرگری لەش، کەمکردنەوەی مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییەکانی دڵ و شەکرە.
- ڕۆڵی لە پێشگیری لە نەخۆشی: یارمەتی دەدات لە پێشگیری لە نەرمبوونی ئێسک (Osteomalacia)، ڕەقبوونی ئێسک (Osteoporosis) و هەندێک جۆری شێرپەنجە.

• سەرچاوەکانی سروشتی:
- خۆراکە سەرەکییەکان: ماسی چەور (سەلەمون، تونە، ماکەرێل)، زەردێنەی هێلکە، قارچک کە بەر تیشکی خۆر کەوتبێت، شیر و بەرهەمەکانی شیر کە ڤیتامین دییان تێکرابێت.
- میقداری بەردەست لە خۆراکەکاندا: میقداری ڤیتامین دی لە خۆراکەکاندا کەمە، بۆیە زۆرجار پێویستە تەواوکەر (Supplement) بەکاربهێنرێت.
- فاکتەرەکانی کاریگەر لەسەر هەڵمژین: تەمەن، ڕەنگی پێست، کێش، کێشەکانی هەرسکردن و هەندێک دەرمان دەتوانن کاریگەری لەسەر هەڵمژینی ڤیتامین دی هەبێت.

• تایبەتمەندییە تایبەتەکان:
- خاڵە گرنگەکان: پێویستە ئاستی ڤیتامین دی لە خوێندا بپشکنرێت بۆ ئەوەی بزانرێت ئایا پێویستە تەواوکەر بەکاربهێنرێت یان نا.
- جیاوازی لە ڤیتامینە هاوشێوەکان: ڤیتامین D2 (Ergocalciferol) لە ڕووەکەکانەوە دەست دەکەوێت، بەڵام ڤیتامین D3 (Cholecalciferol) کاریگەرترە و لە ئاژەڵەکانەوە دەست دەکەوێت.
- زانیارییە کلینیکییەکان: کەمی ڤیتامین دی دەتوانێت ببێتە هۆی ئازاری ئێسک و ماسولکە، هەروەها مەترسی تووشبوون بە نەخۆشییە درێژخایەنەکان زیاد دەکات.